MITOLOGIA GRECKAPismo greckie
Spółgłoskowo-samogłoskowe pismo alfabetyczne pochodzenia semickiego (prawdopodobnie fenickiego), używane przez Greków od X w. p.n.e. Wcześniej (od XV w. p.n.e.) Grecy posługiwali się pismem sylabicznym, tzw. linearnym B. Nowy system Grecy dostosowali do dźwięków swego języka, wprowadzając litery oznaczające samogłoski (przerabiając litery semickie oznaczające spółgłoski laryngalne) i dodając do 20 semickich 4 nowe litery. W VI w. p.n.e. zmieniono kierunek pisania na biegnący od lewej do prawej strony.
Pisarze W literaturze greckiej, był głównie dzieła o tematyce religijnej, były to głownie mity i powiadania o bohaterach.
HOMER ( IX i VIII w. p.n.e.)
Na wpół legendarny ślepy śpiewak grecki (aojdos), którego rzeczywiste istnienie bywało przez niektórych badaczy starożytności kwestionowane; wg tradycji twórca dwóch najstarszych arcydzieł lit. europejskiej: eposów Iliada i Odyseja, stanowiących - obok Biblii - korzenie kultury śródziemnomorskiej. Miał pochodzić z Chios w Azji Mniejszej, u której płn. wybrzeży leżał Ilion (Troja); jego oblężenia dotyczą obydwa dzieła H. Starożytni nie mieli wątpliwości, że genialny poeta istniał (jego imię - Homer - znaczy "ślepiec" lub "zakładnik"), przekazywali liczne legendy związane z jego biografią, świadczące o boskim pochodzeniu twórcy. Siedem miast greckich uznawało się za miejsca urodzenia H.: Itaka, Smyrna, Pylos, Argos, Kolofon, Chios i Ateny, co świadczy o rozwiniętym w starożytności kulcie poety. Obydwa eposy w ich obecnej postaci zostały zredagowane pod koniec VI w. p.n.e.; w II w. p.n.e. pojawiły się natomiast wątpliwości - jako rezultat dostrzegalnych różnic między Iliadą i Odyseją oraz licznych niezgodności w zakresie faktografii, nazewnictwa - czy autorem eposów jest jeden twórca (zwolenników tezy o dwóch twórcach nazywano "chorizontes", czyli "rozdzielającymi"). W czasach nowożytnych dopiero powstała tzw. kwestia homerowa - czyli spór o to, czy eposy przypisywane H. są dziełem oryginalnym, czy też przetworzeniem wcześniej znanego materiału narracyjnego opartego na mitach skomponowanych przez kilku, a może nawet kilkunastu niezależnych śpiewaków - aojdów. Początek sporu datuje się na XVIII w. (d'Aubignac, G. Vico, R. Bentley); jego pogłębienie przyniosły tezy Niemca F.A. Wolfa (1795), kwestionujące istnienie H. w oparciu o fakt, iż w epoce H. nie znano pisma, a jeden człowiek nie byłby w stanie stworzyć ustnych dzieł o takich rozmiarach (Iliada - 15 tys., Odyseja - 12 tys. wersów); tak olbrzymie dzieła w przekazie ustnym nie znalazłyby odbiorców, co oznacza, że musiały powstawać w piśmie - czyli znacznie później; zauważane już przez starożytnych niezgodności przekonują o istnieniu kilku autorów eposów
SAFONA (przeł. VII i VI w. p.n.e.)
Pierwsza znana grecka poetka z Mityleny na Lesbos; tworzyła lirykę w dialekcie eolskim, gł. hymny, pieśni weselne i miłosne o różnej metryce; z 9 ksiąg wydania aleksandryjskiego niewiele przetrwało.
SYMONIDES Z KEOS (ok. 556-ok. 468 p.n.e.)
Poeta grecki, pierwszy poeta zawodowy; tworzył hymny, dytyramby, enkomia (pochwały wybitnych ludzi), epinikia (pieśni na zwycięstwo), treny, elegie, epigramy; przypisuje mu się słynny epigram: Przechodniu, powiedz Sparcie, że tu polegliśmy wierni jej prawom.
Homer |
