Po wojnie domowej, która miała miejsce po śmierci cesarza Qin, tron objął w 202 p.n.e. jeden ze zwycięskich wodzów, przybierając imię Han. Jego rządy były kontynuacją działań Pierwszego Cesarza, lecz zmniejszył on nieco podatki od ludności chłopskiej, ograniczył przymus pracy itp. Najwybitniejszym władcą z dynastii Han był Wudi, który panował przez 40 lat od 140 p.n.e. Oparł się on na naukach konfucjanizmu, ustanawiając go religią państwową.
Wudi rządził w sposób absolutystyczny, złamał dotychczasową potęgę feudałów, zaostrzył ustawodawstwo karne, wprowadził egzaminy na wyższe stanowiska w administracji państwowej, stworzył sieć spichlerzy w kraju, by zachować zapasy żywności na czasy nieurodzaju. Wzrosła wytwórczość rzemiosła, zwłaszcza tkactwa, wznoszono pałace i świątynie. Duże postępy uczyniła astronomia - pierwsze obserwacje zaćmienia słońca, globus sfery niebieskiej. Okres panowania Wudi Hana zalicza się do złotego wieku w gospodarce i kulturze Chin. Były one już wtedy bardzo ludnym państwem, np. w 2 r. n.e. liczyły 57 milionów mieszkańców.
W okresie dynastii Han cesarstwo rozszerzyło znacznie swe granice przez podbój części Półwyspu Koreańskiego na północy, a na południu terytoriów do granic dzisiejszego Laosu i Wietnamu. Jednak największe zaangażowanie militarne cesarstwa miało miejsce na północno-zachodnich rubieżach. Trwały tam przez prawie sto lat wyczerpujące walki z koczowniczymi ludami Azji Środkowej, Mongolii i pustyni Gobi, znanych pod ogólna nazwą Hunów. Zostali oni wówczas rozbici i rozpoczęli wędrówkę na zachód, zaś Chińczycy utrzymali kontrolę nad wielkim szlakiem karawanowym, prowadzącym przez Samarkandę i Bucharę w Azji Środkowej do Persji, na Bliski Wschód i do imperium rzymskiego. Szlakiem tym, zwanym później jedwabnym, Chiny eksportowały w wielkich ilościach jedwab, tkaniny, wyroby użytkowe i ozdobne z porcelany, laki, terakoty i bambusa, rzeźby z nefrytu i wiele innych towarów. Importowały zaś len, pieprz, arbuzy, czosnek, cebulę, wielbłądy i konie.
W czasie panowania dynastii Han w latach 25 - 220 rozprzestrzenił się w Chinach buddyzm. W 105 r. wynaleziono papier, który wytwarzano ze szmat jedwabnych i lnianych. W 220 r., po okresie walk na dworze cesarskim, i powstania “żółtych turbanów”, ostatni władca Han zmuszony został do abdykacji.
|
